انواع سنسورها

انواع سنسورها :

1 - یکی از انواع سنسورها ، سنسور ضربه ، به انگلیسی ( Knock Sensor ) وظیفه دارد تا ضربات ناشی از خودسوزی را مشخص نموده و آنها را به ECU گزارش دهد تا با تنظیم زمان جرقه زنی و زمان پاشش سوخت از ادامه پدیده ی خودسوزی جلوگیری کند ؛ در مورد سنسور ضربه ناک یا کوبش می توان گفت که خودسوزی پدیده ای است که بر اثر مشتعل شدن سوخت قبل از جرقه اتفاق می افتد و هرگاه چنین اتفاقی بیافتد ، شاهد ضربات و لرزش موتور خواهیم بود که در اُفت قدرت موتور تاثیر بسزایی دارد.

سنسور ضربه ؛ میزان لرزشها و ارتعاشات موتور را اندازه گیری می کند و اعداد آن را به ECU ارسال می کند ، چنانچه اعداد ارسالی با مقادیر تعریف شده یکسال نباشند یا بزرگتر باشند چراغ چک در صفحه کیلومتر ظاهر می شود و سپس ECU در گام اول به انژکتورها دستور می دهد که سوخت کمتری را پاشش کنند . ( این یعنی کاهش قدرت ، و ضعف موتور و خودرو  )

شتاب کمتر و مصرف سوخت بیشتر می تواند از نشانه ها و نتیجه خرابی سنسور ضربه ( ناک ) باشد.

به طوری کلی می توان چنین نتیجه گرفت که این سنسور ضربه، یکی از مهمترین سنسورهای خودرو می باشدکه سالم کار کردن آن می تواند نقش بسزایی در کارکرد صحیح موتور و خودرو داشته باشد ، بنابراین با تشفخیص به موقع خرابی و تعویض آن می توانید در ادامه داشتن مشکلاتی مثل لرزش خودرو ، شتاب کمتر و مصرف سوخت بیشتد جلوگیری کنید.

گفتنیست که یکی از دلایل لرزش موتور هم ممکن است از شل بودن یا شکستگی دسته موتور هم باشد که نباید آن را با مشکلات سنسور ضربه یکی دانست و برای تنظیم یا تشخیص خرابی سنسور ضربه به مکانیک های دارای دستگاه دیاک مراجعه کنید.

علائم خرابی این سنسور ضربه :

روشن شدن چراغ هشدار ( چراغ چک ) خودرو

مصرف سوخت بالا

لرزش موتور

صدای بلند موتور

عملکرد بد موتور

کاهش شتاب

2 - دومین از انواع سنسورها ؛ سنسور اکسیژن ( به انگلیسی : Oxygen Sensor ) وظیفه ی اندازه گیری مقدار اکسیژن موجود در سیستم سوخت رسانی و تصحیح میزان سوخت ورودی به موتور را بر عهده دارد ، این سنسسور توسط شرکت بوش آلمان اختراع و در دهه 1960 توسعه یافت و بهبود گردید

سنسور اکسیژن یکی از قطعات سیستم سوخت رسانی انژکتوری است و در خودروهای کاربراتوری وجود ندارد ، در خودرو های کاربراتوری وظیفه افزایش سوخت بر عهده ی قطعه ای به نام ساسات است که با دسته نزدیک فرمان و برای راننده تعبیه شده است.

در بعضی از خودروهای جدید دو عدد سنسور اکسیژن وجود دارد ؛ یکی بعد از منیفولد دود و قبل از کاتالیزور و یکی دیگر بعد از مخزن کاتالیست وجود دارد.

خرابی :

آلودگی بیش از حد گازهای خروجی از موتور ، درگیر شدن با آب ( برای مثال وقتی که خودرو واشر سرسیلندر می سوزاند و آب وارد اگزوز می شود ) و ضربات مکانیکی و فیزیکی به این قطعه موجب خرابی آن می شود.

هنگامی که این قطعه به انتهای عمر خود می رسد و نمی تواند مثل گذشته به تغییرات واکنش نشان دهد ؛ این موضوع منجر به مشکل در عملکرد سیستم هایی مثل موتور احتراق داخلی ، افزایش بیش از حد مصرف سوخت ، خام سوزی سوخت و در نتیجه بیرون آمدن دود از خروجی اگزوز، خراب و کثیف شدن شمع ها ، انسداد مسیر کاتالیزور و به اصطلاح خفه کار کردن موتور می شود .

اگر چه شاید این موضوع کمی بی ربط به بحث بالا باشد ولی گفتنیست که از سنسور اکسیژن در مصارف خانگی و صنعتی هم استفاده می شود به طوری که برای مثال در بخاری های خانگی در مسیر دود از این سنسور اکسیژن استفاده می کنند تا در صورت بسته شدن مسیر دود خروجی و جلوگیری از آلودگی محیطی بخاری را خاموش می کنند.

3 - سومین از انواع سنسورها ؛ سنسور موقعیت میل بادامک ( به انگلیسی : Camshaft Position Sensor ) می باشد که در کنار میل بادامک نصب شده و موقعیت آن را چک می کند چون موقعیت دقیق میل بادامک در زمان باز و بسته شدن یا آوانس و ریتارد سوپاپ ها بسیار مهم است.

وقتی که موتور خودرو کار می کند ، با استفاده از زنجیر یا تسمه تایم ، حرکت میلنگ به میل سوپاپ انتقال داده می شود و میل بادامک یا میل سوپاپ شروع به چرخش می کند ؛ رو میل سوپاپ برآمدگی هایی بادام شکل وجود دارد که به آنها بادامک گفته می شود و یا چرخش آنها سوپاپ تکان خورده و باز می شود و وقتی که بادامک به سر دیگر می رسد ( بخش دایره ای شکل ) دوباره سوپاپ بسته می شود ، سنسور میل بادامک یا سنسور میل سوپاپ در ابتدا یا انتهای میل سوپاپ قرار می گیرد و موقعیت آن را به ECU گزارش می کند و ECU با توجه به سرعت گردش میل سوپاپ ، زمان پاشش سوخت و جرقه را تنظیم می کند تا شتاب و سرعت را کم یا زیاد تر کند.

از علائم خرابی سنسور میل بادامک یا میل سوپاپ می توان به موارد زیر اشاره کرد ؛

روشن شدن چراغ چک خودرو ، شتاب نگرفتن خودرو ، افزایش مصرف سوخت، استارت نخوردن خودرو ، خاموش شدن یکباره خودرو در هنگام رانندگی، بالا نرفتن دور موتور، افزایش گازهای آلاینده خروجی از اگزوز

اما این نشانه ها ممکن است از علائم خرابی سایر سنسورها یا قطعات موتور نیز باشند ، بنابراین برای تشخیص بهتر و دقیق تر سنسور میل سوپاپ یا سنسور میل بادامک باید به تعمیر گاه های مجاز و مجرب مراجعه کرده و با دستگاه دیاگ عیوب ممکن را مشخص و برطرف کنید.

از علتهای خرابی سنسور میل بادامک می توان به ضربات مکانیکی و فیزیکی یا قطع شدن سیم و کابل آن اشاره کرد.

4 - چهارمین سنسور از انواع سنسورها ؛ سنسور دمای آب ( به انگلیسی : Coolant Temperature Sensor ) یا همان فشنگی آب وظیفه دارد دمای آب رادیاتور را کنترل نموده و در صورت داغ شدن بیش از حد آب ، فن ها را روشن کند  و آب را از این طریق خنک کند  ، در  خودرویی مثل پیکان های کاربراتوری ( تولید شده از ۱۳۴۷ تا ۱۳۸۰ ) این سنسور دمای آب یا فشنگی آب وظیفه داشت تا دمای آب را اندازه گیری کند و آن را در آمپر تعبیه شده روی صفحه کیلومتر نشان دهد و هیچ اتفاق دیگری رخ نمی داد ، چون پیکان برای خنک کاری فقط یک فن ( پروانه ) داشت که آن هم با استفاده از تسمه دینام به گردش در می آمد و اگر تسمه دینام پاره می شد موتور خیلی زود داغ می کرد و سنسور دمای آب هم هیچ کاری از دستش بر نمی آمد ؛ اما در پیکان های انژکتوری این سنسور نه فقط دمای آب را در پشت فرمان و روی صفحه کالید نشان می داد ، بلکه حرارت بیش از حد موتور را به ECU اطلاع داده تا مثلا ECU به انژکتور ها فرمان می داد تا سوخت کمتری به موتور وارد کنند و از این جهت موتور را خنک تر می کرد ، اما در خودرو های پیشرفته تر مثل RD و روآ ( ROA ) به علت داشتن فن های خنک کننده الکتریکی برقی ؛ با بالارفتن دمای آب یا مایع خنک کننده ، اطلاعاتی که سنسور دمای آب می داد ، اینبار  ECU به فن ها هم فرمان روشن شدن می داد تا رادیاتور را خنک کند و آنها را با دورهای کم و زیاد کنترل می کرد و وقتی فشنگی آب دوباره فرمان خنک شدن موتور را می داد ،واحد کنترل الکتریکی ( ECU ) به فن ها دستور می داد که خاموش شوند .

شکستگی خارها یا پایه های فشنگی آب و قطع شدن سیم در مسیر ECU و پایان عمر قطعه مقاومتی سنسور دمای آب از دلایل خرابی این قطعه می باشد.

5 - پنجمین سنسور از انواع سنسورها ؛

سنسور سطح روغن ( به انگلیسی : Oil Level Sensor ) وقتی که سطح روغن کم شود آن را هشدار داده و چراغ روغن را روشن می کند، روغن موتور حکم خون در قلب را دارد و همانگونه که قلب هرگز بدون خون نمی تپد ، روغن موتور هم وظیفه ی جان بخشیدن به سایر اعضای موتور را دارد.

اگر سنسور سطح روغن به هر دلیلی کار نکند یا از کار بیافتند خطری جدی موتور خودرو شما را تحدید می کند.

میلنگ که دائما در روغن است و از این طریق شاتون ها و پیستون ها هم روانکاری می شوند ، روغن همچنین توسط پمپ روغن به سرسیلندر انتقال داده می شود تا از این طریق میل بادامک ( میل سوپاپ ) ، اسبک ها ( انگشتی سوپاپ ) و سوپاپ ها هم روغن کاری شوند ، اگر حتی برای چند ثانیه این قطعات بدون روغن کار کنند ، نه تنها بسیار داغ می شوند ، بلکه ممکن است این قطعات شکسته و دارای خط و خش شوند ، چنانکه دیگر کاربردی نخواهند داشت . پس اگر سنسور سطح روغن شما به هر دلیل از کار افتاد و چراغ روغن روشن شد باید فورا پارک کنید و خودرو را خاموش کنید.

چندی پیش ویدئویی منتشر شد که سه خودرو پژو 206 ، فورد فیستا و یک هوندا سویک را هر سه در شرایط یکسان بدون روغن و بدون آب رادیاتور قرار دادند و خودرو ها را روشن کرده و تا انتها پدال گاز را فشار دادند ، در ابن ویدئو مشاهده شد که ابتدا خودرو 206 ، سپس فورد فیستا در کمتر ازیک دقیقه از کار افتادند و نهایتا خودرو هوندا با اختلاف بسیار زیاد ، ( چند دقیقه همراه با طی مسافتی در محل تست ) از کار افتادند ، اگر چه این شاید تستی برای مقاومت خودرو های متفاوت بود اما اهمیت وجود روغن در موتور و اهمیت سنسور سطح روغن را به خوبی نشان می دهد ، ممکن است بر اثر ضربه و شکستگی کارتل یا دلایلی دیگر روغن موتور شما تخلیه شود بنابر این حواستان به سنسور سطح روغن باشد.

6 - ششمین  سنسور از انواع سنسورها ؛ سنسور دمای سوخت ( به انگلیسی : Fuel Temperature Sensor ) نوعی دما سنج است که می تواند در شرایط مختلف آب و هوایی دمای سوخت را برای ECU ارسال کند ...

7 -هفتمین سنسور از انواع سنسورها ؛  سنسور فشار سوخت ( به انگلیسی : Fuel Pressure Sensor ) به عنوان یک فشارسنج عمل می کند ، معمولاً داخل ریل سوخت قرار داده می شود و می تواند فشار سوخت را اندازه گیری کند و به ECU اطلاع دهد ...

8 - هشتمین سنسور از انواع سنسورها ؛  سنسور دمای هوای ورودی ( به انگلیسی :  Intake Air Temperature sensor) سنسوری است که در داخل منیفولد هوا قرار دارد و احتمالاً از نوع مقاومت حرارتی می باشد ؛ به نحوی که با افزایش دما ، مقاومتش کاهش پیدا کرده و ولتاژ بیشتری را عبور می دهد بطوریکه مقدار دما را می توان از روی ولتاژ تعیین کرد. احتمالاً نام دیگر این سنسور ( I.A.T ) باشد...

9 - نهمین سنسور از انواع سنسورها ؛ سنسور فشار هوای ورودی ( به انگلیسی : Inlet Manifold pressure sensor ) سنسوری است که داخل منیفولد هوا قرار دارد و فشار هوا را با استفاده از مقاومت الکتریکی و تغییرات ولتاژ ، اندازه گیری می کند...

10 -  دهمین سنسور از انواع سنسورها ؛  سنسور وضعیت دریچه گاز ( به انگلیسی : Throttle Position Sensor ) سنسوری است که به انتهای دریچه گاز متصل است و با روش مقاومت متغیر کار می کند بطوریکه هر قدر دریچه گاز بیشتر باز شود ، ولتاژ بیشتری به ECU ارسال می کند ..

11 -یازدهمین سنسور از انواع سنسورها ؛ سنسور سرعت خودرو ( به انگلیسی : Vehicle speed sensor ) سنسوری است که به خروجی گیربکس یا در دیفرانسیل قرار داده می شود تا سرعت وسیله ی نقلیه را اندازه گیری کند. در این حالت یک چرخدنده کیلومتر وجود دارد که با شفت خروجی گیربکس در ارتباط است. محور این چرخدنده با سیم پیچی که در یک میدان مغناطیسی قرار دارد در ارتباط است. هنگام چرخش این چرخدنده ( زمانی که وسیله نقلیه در حرکت است ) پالس هایی به E.C.U فرستاده می شود که امکان تعیین سرعت خودرو را فراهم می کند ؛ در خودرو های قدیمی از یک سیم که به چرخدنده ای در گیربکس متصل هست ( سیم کیلومتر ) استفاده می شود تا سرعت وسیله ی نقلیه اندازه گیری شود ...

12 - دوازدهمین سنسور از انواع سنسورها ؛ سنسور دور موتور ( به انگلیسی :  Engine speed sensor ) یکی از مهمترین و کلیدی ترین پارامترها در تشخیص و تعیین زمان پاشش سوخت و جرقه زنی است . دور موتور در واقع همان دور میلنگ است ؛ بنابراین در انتهای میلنگ یا روی فلایویل یک رینگ دندانه دار قرار داده و در مقابل آن سنسوری که نسبت به الکترومغناطیس حساس است ؛ نصب می گردد.بطوریکه در هنگام گردش میلنگ ، رینگ دندانه دار هم به گردش درآمده و بر اساس پالس هایی که به سنسور ارسال می شود ، دور موتور ثبت می گردد...

برای اطلاعات بیشتر می توانید به ویکی پدیا مراجعه کنید ...