گیربکس ( به انگلیسی : Gearbox ) به قطعه ای گفته می شود که ابتدا سعی در توضیح کار و نقش آن داریم و بعد به قطعات آن می پردازیم ؛ فرض کنید می خواهید باغچه حیاطتان را آبیاری کنید ؛ ابتدا شیلنگ آب را پای درختان رها می کنید و آب با سرعتی ثابت از شیلنگ خارج می شود اما برای آنکه برگهای درختان را هم آب پاشی کنید دستتان را جلو شیلنگ قرار می دهید تا با تنگ تر کردن خروجی شیلنگ آب را با فشار بیشتری به حرکت وا دارید ؛ گیربکس در خودرو چنین نقشی را دارد و با تغییر چرخدنده های تعبیه شده در آن ، شما می توانید سرعتهای مختلفی را تجربه و استفاده کنید ؛ برای مثال یک گیربکس ممکن است 5 دنده برای حرکت به جلو داشته که به ترتیب دنده 1 قوی ترین و آهسته ترین و دنده 5 سریع ترین دنده باشد و یک دنده هم برای عقب رفتن ؛
گیربکس ها به طور کلی به دو نوع دستی و اتوماتیک تقسیم می شوند و گیربکس های اتوماتیک خود به دو دسته با تیپ ترونیک و بدون تیپ ترونیک تقسیم می شوند گیربکس های اتوماتیک حداقل چهار حالت ؛ ( D ( Drive به معنای راندن یا رانندگی ( Parking ) P به معنای پارک کردن ؛ (Reverse ) R به معنای دنده عقب و N ( Neutral ) به معنی خلاص یا بدون دنده دارند .
در حالت دارای تیپ ترونیک ، راننده می تواند با قرار دادن دسته دنده در وضعیت Tiptronic یا Manual ؛ از کامپیوتر بخواهد که با حرکت دسته دنده به جلو ( مثبت ) یا به عقب ( منفی ) ، دنده را به صورت دستی اضافه یا کم کند ...
گیربکس خودرو: بررسی اجزا و عملکرد
گیربکس یا جعبه دنده یکی از مهم‌ترین اجزای خودرو است که وظیفه انتقال نیروی تولید شده توسط موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد. این انتقال نیرو باعث می‌شود تا خودرو بتواند به حرکت درآید و به سرعتهای مختلف برسد. گیربکس‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: گیربکس‌های دستی و گیربکس‌های اتوماتیک.
اجزای گیربکس
گیربکس‌ها از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر یک نقش خاصی در عملکرد کلی گیربکس دارند. مهم‌ترین این اجزا عبارتند از:
-
چرخ‌دنده‌ها: این اجزا وظیفه انتقال نیروی موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارند. چرخ‌دنده‌ها در نسبت‌های مختلفی طراحی می‌شوند که به آن اجازه می‌دهد تا سرعت و گشتاور را بهینه کند.
-
شفت‌ها: شفت‌ها نقش انتقال نیروی چرخ‌دنده‌ها را به چرخ‌ها ایفا می‌کنند. شفت‌ها می‌توانند به صورت مستقیم یا با استفاده از دنده‌های دیگر نیرو را منتقل کنند.
-
سیستم کلاچ: در نوع دستی، کلاچ باعث می‌شود تا راننده بتواند بین دنده‌ها جابه‌جا شود. این سیستم در انواع اتوماتیک نیز به صورت اتوماتیک عمل می‌کند.
-
مبدل گشتاور: در انواع اتوماتیک، مبدل گشتاور به انتقال نیروی موتور به گیربکس کمک می‌کند و امکان تغییر دنده‌ها را بدون نیاز به دخالت راننده فراهم می‌آورد.
عملکرد گیربکس
عملکرد گیربکس به نوع آن بستگی دارد. در گیربکس‌های دستی، راننده با فشار دادن کلاچ و انتخاب دنده مناسب، سرعت و قدرت را کنترل می‌کند. در عوض، گیربکس‌های اتوماتیک به طور خودکار دنده‌ها را تغییر می‌دهند و راننده تنها باید پدال گاز را فشار دهد.
یکی از مزایای گیربکس‌های دستی، کنترل بهتر بر روی خودرو و صرفه‌جویی در مصرف سوخت است. از سوی دیگر، گیربکس‌های اتوماتیک به دلیل راحتی و سهولت در رانندگی، به ویژه در ترافیک، محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند.
اهمیت نگهداری
نگهداری مناسب از گبربکس به افزایش عمر و کارایی آن کمک می‌کند. تعویض منظم روغن گیربکس و بررسی سطح روغن می‌تواند از آسیب به اجزای داخلی جلوگیری کند. همچنین، رانندگی آرام و پرهیز از شتاب‌های ناگهانی و ترمزهای شدید نیز به حفظ سلامت گیربکس کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری
گیربکس خودرو یکی از اجزای کلیدی در عملکرد و کارایی آن است. انتخاب نوع مناسب گیربکس بر اساس نیازها و شرایط رانندگی می‌تواند تجربه رانندگی را بهبود بخشد و از هزینه‌های نگهداری کاسته شود. با شناخت بهتر از اجزای گیربکس و اهمیت نگهداری آن، می‌توانیم از عملکرد بهینه خودرو بهره‌مند شویم
برای اطلاعات بیشتر می توانید به ویکیپدیا دانشنامه آزاد مراجعه کنید.